Lúc ấy, ông vua Ba Tư Nặc đến hỏi Phật là: “Kính bạch Đức Thế Tôn!” “Đã lâu con không gặp, ” “không được nghe lời dạy bảo của Ngài.
” “Con không biết nghiệp tội gì” “mà thân thể con tự nhiên phát phì ra như thế này?” “Nguyên do nào khiến nên như thế?” “Con luôn cảm thấy đau khổ về việc này” “và cũng vì lẽ đó” “mà con không thường đến thăm Đức Thế Tôn được.
” Nghe không? Ông bạch rất thật.
Ông bảo con không biết là nghiệp tội gì.
Các con thấy người xưa, người ta cũng hay lắm là cứ cái gì xảy đến với người ta là người ta nghĩ ngay mình bị tội nghiệp gì nhỉ? Thế còn chúng ta bây giờ cái gì xảy đến với mình thì mình đổ tại: “Ồ, tại người này, tại người kia”.
“Tại bố mình nghèo”.
Nghe không? Hay là tại bố mình không làm quan, hay là tại ông bạn này thế nọ, thế kia.
Mà không quay lại hỏi mình, mình bị tội nghiệp gì mà mình gặp cảnh này nhỉ? Đấy các con nhớ tư duy này là tư duy rất hay.
Và Thầy mong tất cả các bạn trong CLB Tuổi Trẻ hôm nay các con cũng thế, từ nay trở đi, bất kì cái gì xảy đến với mình, các con quay lại hỏi chính mình trước như ông vua Ba Tư Nặc này.
Mình bị cái gì mà mình phải vào cảnh này nhỉ? Mình làm cái gì để dẫn mình vào hoàn cảnh này nhỉ? Phải không? Giống như ông hỏi: “Con bị tội nghiệp gì mà dẫn đến con bị thế này?” Chúng ta đặt câu hỏi như vậy thì chúng ta sẽ có phương pháp giải quyết chính xác.
Các con nhớ ở trên đời này, Sư Phụ đã nói rằng: Cái gì xảy ra đối với mình, nó đều có nguyên nhân từ mình đấy, các con ạ.
Cái gì xảy đến với mình đều có nguyên nhân từ mình đấy, các con ạ.
Nghe không? Điều này là hết sức quan trọng để các con xử lý công việc trong cuộc đời này.
Nếu không quay lại mình, cứ đổ lỗi cho bên ngoài, cho hoàn cảnh thì các con xử lý không chính xác được đâu.
Phải quay lại chính mình mà hỏi mình và tìm nguyên nhân ở nơi mình.
Rất nhiều người không biết cách này, đổ tại hoàn cảnh.
Cho nên chạy đông, chạy tây, đôn đáo suốt một đời, không an ổn được và ở đâu cũng thế.
Vì không quay lại chính mình.
Giống như con sâu róm, các con thấy không? Con sâu róm chạy đông, chạy tây, đi đâu nó cũng kêu la: “Ôi trời ơi! Sao không ai yêu quý tôi?” “Các bạn ơi, hãy đến chơi với tôi.
” “Các bạn hãy đến với tôi.
” “Tôi là con sâu róm, tôi có bộ lông rất là đẹp.
” Nghe không? Nhưng mà vì bộ lông của con sâu róm quá là ngứa, cho nên là không ai dám đến chơi với nó, ai cũng lánh xa nó.
Bao giờ nó phải rụng hết bộ lông ấy đi như con tằm thì người ta dám đến ngay.
Đúng không các con? Đấy, cho nên chúng ta cũng thế.
Cái gì xảy ra với mình, mình phải hỏi lại chính mình, cái đó có nguyên nhân từ mình đấy, các con ạ.
Đây là triết lý của cuộc sống.
Thì ông vua Ba Tư Nặc, ông đến bạch Phật, ông không trách là: “Bạch Phật, con béo phì” “là tại vì đầu bếp cứ nấu ăn ngon.
” Hay là: “Con làm vua, cho nên con cứ phải ăn ngon.
” Ông không có trách thế.
Ông hỏi: “Con không biết con bị tội nghiệp gì?” Ông rất là chân thành.
Nghe không? “Rồi nguyên nhân nào mà khiến con nên như thế?” Và cũng vì thế con thấy con phì nộn xấu xí này, con đi đến gặp Phật con ngại, cho nên lâu rồi, con không đến thăm Phật.
Nhưng hôm nay là bất đắc dĩ, cùng quá rồi phải đến gặp Phật.
Nghe không? Đức Phật mới dạy: “Đại vương nghe đây.
” “Người ta có 5 việc khiến bị phát phì.
” Những ai ở đây đã béo và sắp sửa phì thì lắng nghe cho kỹ này.
“Thứ nhất là tham ăn nhiều.
” Đấy, đây vẫn là nguyên nhân đầu tiên, các con ạ.
Tham ăn nhiều đây này.
Sắp Tết rồi rất nhiều món ngon, ăn không phanh, ăn thả cửa, ăn ngày ăn đêm, canh 5, canh 3 gì cũng ăn hết.
Các con, nhất là thanh niên này, gặp đâu cũng ăn, cũng chén suốt ngày.
Thì Thầy nói là nhiều người sau đợt Tết là phì đấy.
Cho nên, nguyên nhân đầu tiên của bệnh béo phì là ăn tham, ăn nhiều.
Nghe không? Tham ăn nhiều, các con nhé.
“Thứ hai là tham ngủ nhiều.
” Các con biết tham ăn và tham ngủ nhiều giống con gì không? Giống con lợn.
Cho nên con biết đấy và nếu mà ai chịu khó tham ăn và tham ngủ thì sau này tái sinh sẽ thành con lợn trong chuồng đấy.
Đó là rõ ràng đấy con nhé.
Cho nên nghiệp con lợn là những người tham ăn, tham ngủ.
Tại sao? Các con biết là nuôi lợn, người ta phải làm chuồng bé để cho con lợn không phải đi nhiều.
Nó đi nhiều thì nó sẽ gầy.
Nghe không? Cho nên làm cái chuồng bé bé thôi, nó ăn xong, nó lại nằm kềnh ra đấy.
Thế thì nó rất chóng béo.
Nghe không? Nó không tiêu hao năng lượng mà thì nó sẽ béo.
Chuồng lợn mà nuôi công nghiệp người ta làm rất là bé, con lợn gần như đứng trong cái cũi thôi.
Thế thì bạn nào mà ăn nhiều, lại ngủ nhiều; đấy là hai nguyên nhân đầu tiên dẫn đến béo và phì.
Béo thì chưa phải xấu, nhưng phì là xấu các con ạ.
Đúng không? Béo béo một chút thì không phải xấu, nhưng phì ra rồi là xấu đó.
“Nguyên nhân thứ ba là ở sướng quá.
” Thụ hưởng cảnh sung sướng quá, cái gì cũng đầy đủ quá các con ạ.
Và bây giờ, các con biết tại sao béo phì giờ cũng có một nguyên nhân nữa là chúng ta tiện nghi quá thuận lợi.
Các con thấy không? Ta đi một bước là lên xe, xe máy cõng, ô tô cõng rồi, có phải đi bộ mấy đâu.
Cho nên, người dân thành phố rất là yếu, tay chân rất yếu, thua người dân miền núi.
Thế một bước nữa, đi xa thì lại lên máy bay.
Cái gì các con cũng sẵn sàng hết rồi.
Nghe không? Ngồi thì chăn êm nệm ấm, nó sung túc đầy đủ.
Bây giờ tới đây, Thầy nghe nói còn có cả robot để đút thức ăn cho mình ăn nữa.
Thế thì không biết rồi tay chân để làm gì? Có phải không? Giặt thì các con thấy có máy giặt giặt cho nhé, nấu cơm thì có nồi cơm điện nấu cho hết rồi nhé, rửa bát thì có máy rửa bát cho rồi nhé, quét nhà thì có máy hút bụi rồi nhé.
Các con thấy không? Đánh răng thì cũng có cái máy đánh răng cho mình rồi.
Các con thấy không? Thế rồi giờ ăn cơm lại có người đút cơm vào miệng cho ăn nữa.
Thế thì các con thấy mình trở thành cái gì? Cho nên cái sung sướng, tiện nghi đầy đủ cũng là một nguyên nhân dẫn cho chúng ta đến bệnh lười, béo phì.
Cho nên, tiện nghi đầy đủ quá không phải là tốt các con ạ.
Sư Phụ nói là quá đầy đủ không phải là tốt cho việc phát triển thể chất con người đâu.
Thế nhưng mà vì bản tính con người chúng ta thì tính rất thích tiện nghi.
Và cái đấy chẳng qua là cái lười của mình mà ra đấy.
Bây giờ lại điều khiển từ xa bấm bấm là ra hết rồi.
Trong nhà, bấm cái là robot chạy đến rồi, sai bảo nó xong hết.
Cho nên mình chỉ có ngồi thôi.
Cho nên, con người bây giờ là thiếu vận động, nên sinh bệnh tật.
Cho nên, ở trong hoàn cảnh sung sướng quá cũng là nguyên nhân béo phì.
Cho nên, tỷ lệ các em béo phì ở các gia đình có điều kiện là rất cao.
Con nhà nghèo thì không mấy khi mà béo phì được.
“Thứ tư là người không biết lo nghĩ.
” Lười lo nghĩ, không tư duy gì cả, để đầu óc mình trống rỗng, không biết lo lắng, suy nghĩ gì cả.
Cái này cũng là nguyên nhân dẫn đến béo phì.
Cái người đã không lo, không nghĩ thì lại hay ăn các con ạ.
Đúng không? Có đúng không các con? Người cả lo, cả nghĩ thì người ta không nghĩ đến ăn; còn mình không nghĩ gì thì toàn nghĩ đến ăn thôi.
Chỉ có nghĩ duy nhất là nghĩ đến ăn.
Nghĩ ăn cái gì cho ngon.
Hết socola này, rồi đến socola nọ, hết thứ này đến thứ kia.
Đầu của mình nói là không nghĩ gì thì không phải, nhưng mà không nghĩ công việc, thì nó sẽ nghĩ đến ăn, nghĩ đến hưởng thụ.
Cho nên, người không lo nghĩ công việc thì cũng là một nguyên nhân Phật dạy là dẫn đến béo phì đấy.
Cho nên ai ít động não, ai ít tư duy về phải chấn chỉnh lại.
“Và thứ năm đó là ở nhàn rỗi quá.
” Tức là nhàn cư quá không có việc làm, các con ạ.
Và các con thấy bây giờ nhiều khi các con mà bắt phải đi làm thì các con chán, các con kêu mệt, các con thế nọ, thế kia.
.
.
nhưng mà bây giờ, Sư Phụ nói thật bắt các con ngồi không các con cũng thế, sẽ thấy một lúc là khó chịu lắm, không cho làm một cái gì.
Đấy, bây giờ ăn có máy đút cho ăn, không phải làm cái gì hết, cứ ngồi đấy, cứ đút cho ăn món ăn ngon thật ngon, có chịu được không? Cứ cho cả tháng ngồi một chỗ để ăn tất cả món gì ngon nhất, cho xem tất cả những cái gì thích nhất, ngồi một chỗ thôi, không phải làm gì cả, không phải động đậy gì cả.
Các con xem có thích không? Chắc chắn các con không chịu nổi đâu.
Nghe không? Cho nên, các cụ ngày xưa thì nói là “nhàn cư vi bất thiện” là cũng đúng lắm.
Khi mà nhàn rỗi thì tâm hay nghĩ những chuyện không tốt.
Nhưng mà nhàn rỗi rồi ở đây này này, tức là ít vận động, không vận động, không làm việc thì nó sinh bệnh tật.
Các con thấy mà Sư Phụ thấy rất đúng.
Ở chùa có xe máy, mà để xe máy lâu không dùng thì nó lại han rỉ rất là nhanh, nhanh hơn mấy cái xe, mà mình mang ra dùng.
Đó, cho nên cơ thể mình cũng thế này, nó như cỗ máy ý các con không vận động, không hoạt động; tức là nó không làm việc thì nó sẽ hỏng nhanh hơn là người mà có vận động, có làm việc.
Cơ thể chúng ta như cái máy vậy đó.
Các con thấy đúng không? Không làm việc, không vận động; nó trì trệ, ách tắc tất cả và nó hư hỏng, hỏng hết y như cỗ máy vậy đó.
Như thế rất là thật.
Mấy cái âm ly của chùa cũng thế, mà mấy cái cất đi không dùng, đến lúc mở ra rỉ hết, thế còn những cái chạy thì nó lại nóng, có điện ở trong chạy thế nào thì lại thấy nó bền.
Đó, thì cơ thể chúng ta y hệt như vậy.
Cho nên đây này, nhàn rỗi, lười biếng là nguyên nhân cũng sinh ra bệnh béo phì.
Thì các con thấy cả 5 điều kiện này thời nay chúng ta rất là đầy đủ.
Nghe không? Cả 5 điều kiện này chúng ta.
.
.
thực phẩm cũng đa dạng phong phú, đi chỗ nào cũng thấy các hiệu quán ăn, ăn nhanh rồi là đủ thứ.
Nghe không? Thế rồi, các điều kiện vật chất đầy đủ, cho nên chúng ta bị béo phì và sinh ra bệnh chết sớm.
Như vậy các con thấy 5 điều Đức Phật nêu này đúng không? Rất chính xác.
Chính xác.
Phải không? Thế thì Phật mới dạy cho vua Ba Tư Nặc thế này: “Phải luôn tự tỉnh giác” “Khi ăn biết tiết độ, ” “Giữ kham khổ đạm bạc, ” “Sẽ gầy và sống lâu.
” Phật dạy cho ông vua Ba Tư Nặc thế này này: “Phải luôn tự tỉnh giác”.
“Tự tỉnh giác” nghĩa là mình phải ý thức được về chính mình, là tỉnh giác.
Tất cả việc làm, hành vi của mình;mình phải ý thức được nó, gọi là tỉnh giác các con ạ.
Trong nhà Phật thì gọi là tu tỉnh giác.
Các con làm việc gì, nói lời gì là phải biết rõ việc đó, tỉnh giác việc đó; chứ không phải làm theo kiểu vô thức, hay mình gọi là vô ý thức.
Phải biết rõ việc mình làm thì gọi là tỉnh giác.
“Khi ăn biết tiết độ”, ăn uống có tiết độ.
Các cụ nhà ta ngày xưa dạy đó: “Họa thì từ miệng ra, mà bệnh thì từ miệng vào.
” “Bệnh tùng khẩu nhập, họa tùng khẩu xuất.
” Nghe không? Bệnh tật từ miệng rất là nhiều.
Cơ thể chúng ta trao đổi với môi trường bên ngoài qua cái mũi để lấy không khí và qua cái miệng để lấy thức ăn, nước uống.
Và thức ăn, nước uống là hai cái mà tạo thành chính thể chất của chúng ta.
Cho nên, thức ăn và nước uống này rất quan trọng, nó mà không tốt, không phù hợp, thái quá là chúng ta sinh bệnh.
Đấy, chúng ta bị bệnh bây giờ cũng có phần nữa do chất lượng thực phẩm bây giờ không tốt, nhiều hóa chất, nhiều các thứ độc tố cho nên chúng ta sinh bệnh.
Thì các con thấy là cái ăn này, tiết độ trong ăn uống là cả vấn đề, cũng phải tu dưỡng đấy, các con ạ.
Chúng ta thường là hay ăn thả phanh, ăn thích miệng.
Nghe không? Ăn không phanh lại được mà, gọi là thả phanh, thấy ngon là ăn thả phanh.
Mà ăn không kiềm chế như thế là không tốt.
Cho nên ngồi xem một người ăn biết được số phận người ấy đấy, các con ạ.
Cứ lên bàn ăn mà xem, tất nhiên phải để tự nhiên nhé, ăn tự nhiên; xem nết ăn của mỗi người, mà người tinh ý biết được số phận anh này thế nào đấy con ạ.
Nghe không? Không phải chuyện thường đâu.
Cho nên các cụ ngày xưa gọi là “xét nết ăn, nết ở” là thế đấy.
Nhìn người ta ăn, biết được tính nết người này và tính nết ấy sẽ sinh ra số phận như thế, chứ không phải chuyện chơi.
Nghe không? Có người vừa vào mâm, chưa ăn đã cảm thấy như sắp sửa hết rồi.
Ăn vội vàng, ăn không còn nhìn thấy ai.
Các con chắc nghe câu chuyện trong truyện cười Việt Nam.
Gia đình nhà này có ông chồng rất tham ăn, tham ăn kinh khủng.
Bà vợ rất là xấu hổ.
Thế hôm ấy, hàng xóm là có cỗ giỗ, sang mời.
Bà vợ bảo: “Em nói thật với anh, em xấu hổ về anh lắm!” “Anh đi ăn cỗ về, chắc em lấy mo đem vào mặt.
” “Cho nên hôm nay, em phải làm cái cách này nhé.
” “Bây giờ, em sẽ buộc một cái dây vào cái áo của anh, ” “rồi anh đi sang hàng xóm.
” Nhà hàng xóm gần thôi mà.
“Bao giờ ở nhà, em giật một cái thì anh mới được gắp.
” “Anh phải nhớ thế, chứ anh gắp lia lịa là không được đâu.
” Ông chồng nghe thấy cô vợ nói thế: “Thôi được, mình cũng biết mình cũng xấu lắm!” “Nhưng mà khổ, cứ vào mâm là thèm ăn, ” “mà nó ngon quá, cái gì mình cũng muốn ăn.
” Cho nên là anh không kiềm được: “Thôi được rồi, nhất trí với vợ như vậy.
” Nghe không? Thế là ông rất ung dung đi sang hàng xóm để ăn cỗ.
Vào bàn ngồi ăn thì cô vợ ở nhà mải cơm nước thế nào, một con gà vướng vào cái dây, thế là nó giãy, nó giãy liên tục.
Thế là ông này ở bên này, chắc là nghĩ vợ cho mình gắp rồi, thế là ông múa liên tục ở trên mâm.
Một lúc sau, ông ngoảnh lên, thấy mọi người đi đâu hết.
Đấy, có câu chuyện tiếu lâm.
Người tham ăn khổ thế đấy, con ạ! Ăn không cầm được, không dừng được.
Thế thì ở đây cũng thế, Phật dạy: Khi ăn, mình phải có tiết độ.
Mà người biết tiết độ trong ăn uống là người đã có biết tu đấy con ạ.
Các con thấy con vật ý, khi mà có miếng ăn, nó sẵn sàng chiến đấu với nhau ngay.
Có phải không? Hai con chó đang chơi với nhau rất là thân, đang đùa với nhau rất là tình cảm; nhưng quăng cho nó một khúc xương, lập tức nó cắn nhau.
Cho nên con vật thì chết vì mồi, vì miếng ăn là thế.
Thế thì chúng ta là con người, nếu phần người mà ít quá, phần con mà nhiều thì chúng ta cũng như con vật vậy đấy, cũng vì ăn mà chết, vì ăn mà sa đọa.
Cho nên người ta mới bảo xem cái nết ăn để biết được con người.
Cái người ăn mà ăn tham lam thì biết người này là tham dục, người tham dục thì khó mà tốt được các con ạ.
Người ấy cũng có thể phản bội, có thể trở thành người bội bạc được ngay, chơi với người mà lòng tham người ta nhiều các con ạ, hết sức phải cẩn trọng.
Khi mà cái gì bất lợi hoặc có điều gì có lợi cho người ta, người ta sẵn sàng bỏ quên mình ngay, sẵn sàng phản bội mình ngay, các con ạ.
Đó! Cho nên, chúng ta xem nết ăn để biết được nết người.
Trong mâm cơm mình ăn, mình có biết nhìn trên, nhìn dưới; biết nhường nhịn hay không? Hay là mình cắm đầu vào mình ăn? Người cắm đầu vào ăn, người ta gọi là “gục đầu vai vế”.
Người này không biết gì, người này lương chi rất ít, người này do tham dục dẫn đầu, người này cuộc đời đen tối.
Đó! Cho nên, các con phải tu trong khi ăn là thế đấy.
Phật dạy là: Ăn uống phải biết tiết độ, biết mình, biết người.
Phải không? Có câu chuyện trong nhà thiền Thầy cũng thế.
Hôm ấy có mấy vị được bay lên trời chơi, các người trời mới mời vào mâm cơm ăn, mời vào trong mâm cơm ăn.
Thì ông người hạ giới được lên trời mới bảo: “Ồ! Thưa các ngài, tôi cũng thấy lạ, ” “tại sao ngài nào cũng cầm đôi đũa dài thế?” “Ở dưới trần gian chúng tôi, đôi đũa chỉ độ 30cm thôi.
” “Tại sao ở trên trời các ngài, ” “đôi đũa lại dài đến 50 – 60cm thế này, dài thế?” Ông ngạc nhiên! Trên trời cũng ăn cơm bằng đũa, các con ạ! Vậy thì mấy vị người trời bảo: “Thưa ông, chúng tôi dùng đũa dài là thế nào ông biết không?” “Ở trên trời chúng tôi, ” “khi ăn là chúng tôi gắp thức ăn để cho người đối diện, ” “cho nên là cần phải đũa dài.
” “Còn trần gian các ông là gắp vào bát cho mình, ” “cho nên các ông đũa ngắn thôi.
” “Còn tôi vì gắp, tôi phải với cho người kia” “cho nên đũa dài.
” Các con hiểu không? Ý mà nói là sao? Cái người mà được sinh lên cõi trời là tâm người ta không có tham nữa, các con ạ.
Không có tham mới được sinh lên trời.
Còn tham lam, ích kỷ thì ở hạ giới này, không lên trời được.
Cho nên người lên cõi trời là người nào cũng thế; ngồi vào mâm cơm là họ nhìn, họ gắp cho nhau, gắp cho mọi người hết rồi, mới đến mình.
Còn mình ở hạ giới này thì vào một cái là xem đĩa nào ngon, gắp vào bát mình trước.
Phải không? Thì ngay trong việc ăn này mà mình biết tu, nó khác với người không biết tu.
Người trên trời, người ta biết nhường nhau, tâm họ biết hi sinh vì nhau; cho nên họ sinh lên trời.
Thế còn chúng ta chỉ biết vì ta, cho nên ta ở hạ giới này.
Đấy là một câu chuyện vui trong nhà thiền.
Thì ở đây, đức vua được nghe Phật dạy cho bài kệ này xong, ông vui lắm.
“Ông bèn gọi người nấu bếp đến, ông dặn thế này:” “Ông hãy ghi nhớ bài kệ này của Phật” “và đọc cho ta trước khi ta ăn cơm.
” “Và từ đó vua trở về, ” “người đầu bếp mỗi khi dọn thức ăn” “đều đọc bài kệ nhắc nhở cho vua.
” “Vua nghe kệ, mỗi bữa ăn giảm bớt một muỗng.
” “Do ăn mỗi ngày một ít đi, ” “thân của vua cũng dần dần nhẹ nhàng, gầy lại như cũ.
” “Vua thấy vậy rất vui mừng, ” “nhớ đến Phật bèn đi bộ đến tinh xá.
”.
