Đột quỵ xảy ra khi não không nhận đủ oxy.
Nguyên nhân thường gặp nhất của đột quỵ là sự tắc mạch máu não, thường là do cục máu đông tắc lại ở chỗ hẹp của mạch máu.
Khi mạch máu bị tắc, máu không chảy qua được nữa, và oxy không thể đến được mô não, và mô não bắt đầu nhanh chóng chết đi.
Đôi khi, cục máu đông có thể tự tan trước khi tổn thương vĩnh viễn xảy ra.
Trường hợp này được gọi là thiếu máu não thoáng qua (TIA) hay đột quỵ nhẹ, và các triệu chứng thường tự mất đi trong vòng vài giờ.
Nếu bệnh nhân bị thiếu máu não thoáng qua, họ vẫn nên đến bệnh viện vì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo một cơn đột quỵ nghiêm trọng hơn sắp xảy ra.
Biết rõ dấu hiệu và triệu chứng của đột quỵ có thể đem lại sự khác biệt lớn trong việc chăm sóc bệnh nhân sớm và nhanh chóng hơn, cũng như trong việc hồi phục .
Ghi nhớ từ FAST sẽ giúp bạn nhớ các dấu hiệu của đột quỵ.
F – Face, thường một bên mặt sẽ bắt đầu méo và cử động khó khăn.
Bệnh có thể làm bệnh nhân cười méo miệng.
A – Arm, yếu tay hoặc mất khả năng giữ hai tay thẳng về phía trước cơ thể.
Nhưng không chỉ là tay, đôi khi, đột quỵ có thể gây yếu chân.
S – Speech, bệnh nhân có thể bị nói khó hoặc gặp khó khăn trong việc hiểu người khác nói gì.
Và cuối cùng, T – Time, thời gian – gọi cấp cứu ngay lập tức khi các triệu chứng này xuất hiện.
Đột quỵ nên được điều trị trong vòng vài tiếng để tăng khả năng phục hồi tốt.
Đột quỵ có thể bao gồm các triệu chứng khác, nhưng những dấu hiệu trên là những dấu hiệu kinh điển.
Nên hãy nhớ, Face – Mặt, Arm – Tay, Speech – Nói, Time – Thời gian: FAST.
Nếu các nhân viên y tế nghi ngờ đột quỵ khi bệnh nhân đến bệnh viện, CT scan đầu có thể giúp xác định nguyên nhân để bệnh nhân được điều trị đúng nhanh nhất có thể.
Có hai hướng điều trị đột quỵ có thể được sử dụng trong những giờ đầu tiên.
Sau vài giờ trôi qua, những điều trị này không còn hiệu quả nữa vì mô não không còn khả năng hồi phục nữa.
TPA (tissue plasminogen activator) – đôi khi được biết đến là thuốc làm tan huyết khối có tác dụng làm tan cục máu đông và cho phép máu chảy trở lại qua mạch máu bị tắc.
Ngoài ra, còn có thủ thuật lấy bỏ huyết khối, , là một thủ thuật xâm lấn tối thiểu có thể được sử dụng để lấy những cục máu đông lớn ra khỏi não.
Sau đột quỵ, mục đích chính là phòng ngừa cơn đột quỵ khác.
Yếu tố nguy cơ thay đổi được thường gặp nhất của đột quỵ là tăng huyết áp.
Giảm huyết áp xuống khoảng bình thường có thể làm giảm đáng kể nhất nguy cơ đột quỵ.
Kế đó là hút thuốc lá, làm tăng gấp đôi nguy cơ xảy ra cơn đột quỵ khác, nhưng phần nguy cơ cộng vào này sẽ biến mất trong vòng 2 đến 4 năm sau khi bỏ thuốc.
.
Với nhiều người, việc bỏ thuốc đòi hỏi nhiều lần thử trước khi thành công, nên điều quan trọng là không nản lòng sau khi bỏ thuốc thất bại.
Một yếu tố nguy cơ khác là đái tháo đường, một bệnh gây tăng đường huyết và làm tổn thương mạch máu.
Cuối cùng là nồng độ cholesterol cao dẫn đến hẹp lòng mạch máu.
Cả hai tình trạng trên đều có thể dẫn đến đột quỵ.
Tin tốt là tất cả những yếu tố nguy cơ đó đều có thể hạn chế nhờ sự kết hợp của thay đổi lối sống và sử dụng thuốc.
Đối với thuốc, aspirin uống hằng ngày có thể được sử dụng để giảm nguy cơ hình thành huyết khối trong tương lai.
Bên cạnh đó, thuốc chống đông có thể được chỉ định thay thế nếu bệnh nhân có tình trạng loạn nhịp như rung nhĩ, vì khi đó huyết khối thường hình thành trong buồng tim và đi tiếp đến não.
Sau đột quỵ, phục hồi có thể chậm và đôi khi người ta vẫn thấy sự cải thiện nhỏ trong một năm hoặc hơn.
Phụ thuộc vào loại đột quỵ, người bệnh có thể sẽ cần đến bác sĩ phục hồi chức năng ngôn ngữ, vật lý trị liệu và phục hồi chức năng hoạt động để lấy lại thể lực và khả năng giao tiếp hiệu quả.
Trầm cảm sau đột quỵ rất thường gặp và không nên bị phớt lờ.
Hóa ra là khi trầm cảm sau đột quỵ được xử trí và điều trị đúng đắn, người bệnh sẽ cảm thấy thoải mái hơn và phục hồi được sức cơ.
Đó là lý do việc nhận được sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè, cũng như từ chuyên gia chăm sóc sức khỏe được chứng minh đem lại sự khác biệt lớn.
Nhìn chung, kết quả có thể khó dự đoán, trong khi nhiều bệnh nhân đột quỵ có những tổn thương thần kinh vĩnh viễn, nhiều người khác lại phục hồi tốt theo thời gian – thậm chí cả những người không được điều trị trong vòng vài giờ.
Nói chung, mục tiêu là cung cấp các công cụ để tối đa hóa chất lượng cuộc sống sau cơn đột quỵ và hạn chế cơn đột quỵ khác xảy ra trong tương lai.
Video thực hiện bởi WOWMed.
.
